Η Κοινή Υπουργική Απόφαση περιλαμβάνει γενικούς κανόνες τιμολόγησης για κάθε χρήση νερού (αγροτική κ.λπ.) καθώς και υποδείγματα για τον υπολογισμό του χρηματοοικονομικού κόστους, του κόστους πόρου και του περιβαλλοντικού κόστους από τις εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης.
Προβλέπεται, επίσης, πως «η συχνότητα έκδοσης λογαριασμών παροχής των ανωτέρω υπηρεσιών θα πρέπει να διασφαλίζει ότι ενδεχόμενη υπερβολική κατανάλωση σε ορισμένη περίοδο δεν εξισορροπείται με μειωμένες καταναλώσεις σε προηγούμενη ή επόμενη περίοδο, έτσι ώστε η χρέωση να λειτουργεί ως κίνητρο για λελογισμένη κατανάλωση νερού».
Σύμφωνα με το ΦΕΚ σκοπός της απόφασης είναι η έγκριση γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος για διάφορες χρήσεις και κανόνων και μέτρων βελτίωσης των υπηρεσιών αυτών, καθώς και ο καθορισμός των διαδικασιών και της μεθόδου ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών αυτών, συμπεριλαμβανομένου του περιβαλλοντικού κόστους και του κόστους υδατικού πόρο, ώστε να επιτυγχάνεται η βιώσιμη χρήση και η βελτίωση της κατάστασης των υδάτων, σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς στόχους και να διασφαλίζεται ο συνταγματικά κατοχυρωμένος δημόσιος χαρακτήρας του νερού ως κοινωνικό αγαθό απολύτως απαραίτητο για τη διαβίωση του ανθρώπου.
Ειδικότερα η παρούσα απόφαση έχει ως κύριο στόχο να διασφαλίζει:
- ότι η τιμολογιακή πολιτική για το νερό παρέχει επαρκή κίνητρα στους χρήστες για την αποδοτική χρήση των υδατικών πόρων και,
- επαρκή συνεισφορά των διαφορών χρήσεων του νερού στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδρευσης σε ποσοστό που καθορίζεται στα εγκεκριμένα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών λαμβάνοντας υπόψη, όπου απαιτείται, τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις της αποκατάστασης καθώς και τις γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες.
Η παρούσα απόφαση δεν εφαρμόζεται στις υπηρεσίες ύδατος για παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας από εσωτερικά επιφανειακά ύδατα και στις απολήψεις ύδατος από πηγάδια/φρέατα, εκτός των απολήψεων από γεωτρήσεις.
Ο προσδιορισμός του χρηματοοικονομικού κόστους πραγματοποιείται ετησίως λαμβάνοντας υπόψη και τα απολογιστικά στοιχεία της προηγούμενης περιόδου, από τον πάροχο υπηρεσιών ύδατος.
Ο προσδιορισμός του χρηματοοικονομικού κόστους γίνεται για όλες τις υπηρεσίες ύδατος (ύδρευση, άρδευση, παροχή νερού για βιομηχανική χρήση, πότισμα χώρων πρασίνου, χρήσεις αναψυχής, αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων κ.λπ.).
Γενικοί κανόνες προσδιορισμού του Περιβαλλοντικού Κόστους
Το Περιβαλλοντικό Κόστος προσδιορίζεται σε επίπεδο Υδατικού Συστήματος (ΥΣ) ή ανά ομάδα ΥΣ και προκύπτει από τον προσδιορισμό του κόστους των Συμπληρωματικών Μέτρων του Προγράμματος Μέτρων του εκάστοτε ισχύοντος Σχεδίου Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής Ποταμού (ΛΑΠ)
ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΑΤΟΣ
Κοινή διαδικασία τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος
Η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, γνωστοποιεί, έως 31 Οκτωβρίου κάθε έτους, στους παρόχους υπηρεσιών ύδατος καθώς και στους οικείους ΟΤΑ Α’ βαθμού, το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου ανά κυβικό μέτρο που αντιστοιχεί στους τελικούς χρήστες.
Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος, από το 2018 και μετά, εντός του πρώτου εξαμήνου κάθε έτους, προσδιορίζουν τα τιμολόγιά τους και κοινοποιούν τη σχετική απόφαση στη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία εκδίδει συστάσεις, εφόσον απαιτείται και ενημερώνει σχετικά την Ειδική Γραμματεία Υδάτων.
Για τον προσδιορισμό των τιμολογίων οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος προς τελικούς χρήστες λαμβάνουν υπόψη, πέραν του χρηματοοικονομικού κόστους και το περιβαλλοντικό κόστος καθώς και το κόστος πόρου. Στα τιμολόγιά τους αναγράφεται υποχρεωτικά, με διακριτό, ευκρινή και εύληπτο τρόπο, το «περιβαλλοντικό τέλος». Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος προβαίνουν στην είσπραξη του περιβαλλοντικού τέλους από τους τελικούς χρήστες. Το ποσό των εισπραχθέντων περιβαλλοντικών τελών αποδίδεται από τους παρόχους υπέρ του Πράσινου Ταμείου, σε Ειδικό Λογαριασμό που συστήνεται για την χρηματοδότηση των σχετικών Συμπληρωματικών Μέτρων.
Από το ανωτέρω ποσό, το 2,5% παρακρατείται από τους παρόχους, για ίδιο λογαριασμό, με εξαίρεση τις πολυμετοχικές επιχειρήσεις ύδρευσης αποχέτευσης που είναι «εισηγμένες» στο χρηματιστήριο, όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, έναντι του κόστους παροχής των σχετικών υπηρεσιών.
Στις περιπτώσεις των συμβάσεων μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και ΕΥΔΑΠ ΑΕ, ΕΥΑΘ ΑΕ ή άλλων παρόχων υπηρεσιών ύδατος, η ενσωμάτωση του περιβαλλοντικού τέλους στα τιμολόγια αυτών των παρόχων πραγματοποιείται κατά τις περιόδους που ορίζονται στις σχετικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
Για τις υδρογεωτρήσεις εκτός οργανωμένων συλλογικών δικτύων, το περιβαλλοντικό τέλος ορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μετά από εισήγηση της οικείας Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Σε περίπτωση που το Υδατικό Σύστημα εκτείνεται στα διοικητικά όρια περισσοτέρων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, το περιβαλλοντικό τέλος ορίζεται από κοινού.
Γενικό πλαίσιο υπηρεσιών
Η τιμολογιακή πολιτική εξασφαλίζει επαρκή ανάκτηση του κόστους και μακροχρόνια βιωσιμότητα των επενδύσεων στον αστικό κύκλο.
Για λόγους επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος, δύναται να προβλέπεται διαφορετικό τιμολόγιο σε ειδικές χρήσεις ύδατος όπως στρατιωτικές εγκαταστάσεις, δομές προσωρινής υποδοχής/φιλοξενίας πολιτών τρίτων χωρών, πυροσβεστική.
Πάροχοι υπηρεσιών ύδατος για ύδρευση ή/και αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων είναι η ΕΥΔΑΠ ΑΕ, η ΕΥΑΘ ΑΕ, η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ, η Εταιρεία Παγίων ΕΥΑΘ, οι ΔΕΥΑ, οι ΟΤΑ Α’ βαθμού, καθώς και λοιποί φορείς που παρέχουν νερό ύδρευσης στους τελικούς χρήστες.
Τα περιβαλλοντικά τέλη επιβάλλονται στους τελικούς χρήστες, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης.
1. Τα τιμολόγια προσδιορίζονται από τους παρόχους των υπηρεσιών παροχής νερού ύδρευσης και των υπηρεσιών αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων (πάγια ή/και ογκομετρική χρέωση) και εγκρίνονται από την αρμόδια αρχή, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της κείμενης νομοθεσίας. Ο προσδιορισμός των τιμολογίων γίνεται κατά τρόπο ώστε τα συνολικά έσοδα να καλύπτουν το συνολικό κόστος των υπηρεσιών ύδατος του συγκεκριμένου παρόχου
Κάθε πάροχος ορίζει περισσότερες της μίας αύξουσες κλίμακες κατανάλωσης και αντιστοίχως αυξανόμενα κλιμάκια τελών ογκοχρέωσης, προκειμένου να αποτρέπεται η υπερβολική κατανάλωση και να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση του νερού.
H πρώτη κλίμακα κατανάλωσης αντιστοιχεί στις βασικές ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού. Στην πρώτη κλίμακα περιλαμβάνονται και οι απαραίτητες ποσότητες ύδατος για τη λειτουργία των κοινωνικών υποδομών (π.χ. πρόνοια, υγεία, εκπαίδευση). Η ποσότητα που αντιστοιχεί στην πρώτη κλίμακα παρέχεται σε οικονομικά προσιτή τιμή που μπορεί να προσεγγίζει τη μηδενική.
Για το μέρος εκείνο του πληθυσμού που ανήκει στις ευπαθείς ομάδες, όπως αυτές προβλέπονται στο άρθρο 1, παρ. 4 του ν. 4019/2011, όπως ισχύει, καθορίζονται ευνοϊκότερες τιμές χωρίς να ανατρέπεται η λειτουργία της τιμής ως μέσου αποτροπής της σπατάλης νερού.
Το ύψος των τελών που αντιστοιχεί στην υψηλότερη κλίμακα κατανάλωσης ορίζεται σε επίπεδα που αποθαρρύνουν την υπερβολική κατανάλωση. Σε κάθε περίπτωση, πιθανά κενά ανάκτησης κόστους που θα προκύψουν θα καλύπτονται από τους υπόλοιπους χρήστες ύδατος του παρόχου.
Στην περίπτωση κατά την οποία, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην απόφαση, δεν εξασφαλίζεται επαρκής ανάκτηση του κόστους, ο πάροχος υπηρεσιών ύδατος υποβάλει στη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Σχέδιο Εφαρμογής Δράσης στο οποίο εκτίθενται τα μέτρα που απαιτούνται για τη διασφάλιση της επαρκούς ανάκτησης συμπεριλαμβανομένης τυχόν απόκλισης . Το Σχέδιο εγκρίνεται από τον Ειδικό Γραμματέα Υδάτων της ΕΓΥ.
Κάθε πάροχος υποχρεούται να καταγράφει τους χρήστες του, τις ποσότητες ύδατος που παρέχει για κάθε χρήση σε κάθε χρήστη, τα στοιχεία κόστους του και τα έσοδα από κάθε χρήστη.
Η συχνότητα καταμέτρησης των ενδείξεων και περιοδικής τιμολόγησης των ανωτέρω υπηρεσιών διασφαλίζει ότι ενδεχόμενη υπερβολική κατανάλωση σε ορισμένη περίοδο δεν εξισορροπείται με μειωμένες καταναλώσεις σε προηγούμενη ή επόμενη περίοδο, έτσι ώστε η χρέωση να λειτουργεί ως κίνητρο για ορθολογική κατανάλωση νερού.
