30 Μαΐου 2025

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητά από τα κράτη-μέλη να μειώσουν την κατανάλωση νερού κατά τουλάχιστον 10% μέχρι το 2030

 Η Ευρώπη «στερεύει» — Υποχρεωτική μείωση κατανάλωσης νερού κατά 10% έως το 2030 σχεδιάζει η Κομισιόν

Εποχή λιτότητας και επενδύσεων για τους υδάτινους πόρους — Σε κίνδυνο και η Αθήνα

Σε φάση αυστηρών κινητοποιήσεων για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την αντιμετώπιση της λειψυδρίας εισέρχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει, για πρώτη φορά, ένα δεσμευτικό σχέδιο που θα απαιτεί από τα κράτη-μέλη να μειώσουν κατά τουλάχιστον 10% την κατανάλωση νερού έως το 2030. Το νέο αυτό πλαίσιο αναμένεται να δημοσιοποιηθεί τον επόμενο μήνα, σηματοδοτώντας τη μετάβαση σε μια νέα εποχή ενεργής διαχείρισης της υδατικής κρίσης.

Η ανησυχία είναι ήδη αισθητή και στο εσωτερικό, με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΥΔΑΠ, Χάρη Σαχίνη, να προειδοποιεί πως η Αθήνα κινδυνεύει να αντιμετωπίσει σοβαρή έλλειψη νερού εντός της επόμενης διετίας, εάν δεν υπάρξουν άμεσα μέτρα και οι υδρολογικές συνθήκες παραμείνουν ως έχουν.

Ηχηρή προειδοποίηση από τις Βρυξέλλες – Οι πρώτες δηλώσεις

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος της ΕΕ, Jessika Roswallσε δηλώσεις της στους Financial Times, τόνισε με νόημα ότι η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει νοοτροπία απέναντι στη χρήση του νερού:

«Πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε σοβαρά πώς χρησιμοποιούμε το νερό. Ακόμα και όταν κάνουμε ντους, πρέπει να το έχουμε κατά νου», ανέφερε χαρακτηριστικά, σηματοδοτώντας μια πολιτική στροφής προς τη συνειδητή κατανάλωση και την υδατική υπευθυνότητα.

Απαγορεύσεις και μέτρα από Βορρά έως Νότο

Οι αλλαγές έχουν ήδη ξεκινήσει. Στον ευρωπαϊκό Νότο, σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, εφαρμόζονται μέτρα όπως η απαγόρευση για γέμισμα και άδειασμα πισινών, ενώ στον Βορρά, όπως στη Σουηδία, έχει απαγορευτεί σε αρκετές περιοχές το πότισμα με λάστιχο. Η Ευρώπη κινείται πλέον σε ρυθμούς κρίσης και περιορισμών.

Κάλεσμα για επενδύσεις σε υποδομές νερού

Ο νέος σχεδιασμός της ΕΕ περιλαμβάνει προτροπή για μαζικές επενδύσεις σε κρίσιμες υποδομές, όπως:

  • Δίκτυα αγωγών
  • Αντλιοστάσια
  • Εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων

Η Κομισιόν εκτιμά πως για την επαρκή κάλυψη των αναγκών απαιτούνται επενδύσεις ύψους 23 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προγραμματίζει πρόγραμμα δανείων και εγγυήσεων 15 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2027, δίνοντας ώθηση στις πράσινες υποδομές.

Παρά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις που έδωσαν μια πρόσκαιρη ανάσα στη Νότια Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι η έλλειψη επιφανειακών υδάτων απειλεί σχεδόν το 15% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις προετοιμάζονται ήδη για ενδεχόμενες ελλείψεις σε τοπικό επίπεδο, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Πηγή: Υποχρεωτική μείωση κατανάλωσης νερού energodromio.gr

Πηγή: Brussels tells EU capitals to cut water use by 10% in face of droughts


22 Μαΐου 2025

Λειψυδρία: Εφιάλτης για την Ελλάδα

 

Λειψυδρία: Εφιάλτης για την Ελλάδα-Τουρισμός και άρδευση εξαφανίζουν τα αποθέματα νερού

Λειψυδρία: Εφιάλτης για την Ελλάδα-Τουρισμός και άρδευση εξαφανίζουν τα αποθέματα νερού

Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 19η θέση παγκοσμίως όσον αφορά τον κίνδυνο λειψυδρίας, κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής. Οι επιπτώσεις είναι εμφανείς τόσο στην προσφορά νερού (λόγω μείωσης των βροχοπτώσεων), όσο και στη ζήτηση, που αυξάνεται από τον τουρισμό, την άρδευση και άλλες χρήσεις.

  Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα του World Resources Institute (https://www.wri.org/data/aqueduct-40-country-rankings) αλλά και από έκθεση της Deloitte για τη διαχείριση των υδάτων που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης.

Η έκθεση, την οποία αποκαλύπτει το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, υπογραμμίζει το μέγεθος του κινδύνου που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Ένας κίνδυνος, ο οποίος εντείνεται ασφαλώς, αν συνυπολογισθούν οι απώλειες από τα δίκτυα που πολλαπλασιάζουν το πρόβλημα.

   Σύμφωνα με την έκθεση της Deloitte, αναλυτικά η Ελλάδα:

   1. Καταγράφει υπερδιπλασιασμό (+139%) των απολήψεων νερού για ύδρευση την περίοδο 2001-2022, εξαιτίας, μεταξύ άλλων λόγων, και της αυξημένης τουριστικής κίνησης.

   Ο υπερδιπλασιασμός των απολήψεων νερού για ύδρευση οφείλεται αφενός στο συνδυασμό της αύξησης της τουριστικής κίνησης και της ανόδου τής κατά κεφαλήν κατανάλωσης αλλά και αφετέρου στις μεγάλες -της τάξης του 50%- απώλειες από τα δίκτυα διανομής. Το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο σε περιοχές με αυξημένες τουριστικές ροές (όπως λόγου χάριν οι Κυκλάδες) όπου η κατανάλωση αυξάνεται ενώ η διαθεσιμότητα του πόρου είναι πολύ περιορισμένη. Πρόσθετο πρόβλημα δημιουργεί το γεγονός ότι η ζήτηση στους τουριστικούς προορισμούς κορυφώνεται κατά τους θερινούς μήνες, οπότε ανακύπτουν ήδη σε αρκετά νησιά θέματα επάρκειας ενώ καταπονούνται παράλληλα οι υποδομές.

   2. Δαπανά τον μεγαλύτερο όγκο νερού ανά εκτάριο αρδευόμενης γης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με τις συγκρίσιμες από άποψη κλιματολογικών στοιχείων μεσογειακές χώρες της ΕΕ. Παρά τη σημαντική μείωση στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις τα προηγούμενα χρόνια, οι απολήψεις υδάτων για άρδευση δεν έχουν μειωθεί σημαντικά, για τους εξής λόγους: αύξηση της θερμοκρασίας, μεγαλύτερες ανάγκες σε νερό ανά καλλιέργεια, μεγάλες απώλειες των δικτύων -τα περισσότερα από τα οποία είναι άνω των 20 ετών- και καλλιέργεια ποικιλιών με μεγαλύτερες ανάγκες σε νερό.

   Περαιτέρω, σημειώνεται στην έκθεση, οι πολιτικές στήριξης του αγροτικού τομέα μπορεί να οδηγήσουν τα επόμενα χρόνια σε αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων, άρα και της κατανάλωσης νερού.

   3. Αντιμετωπίζει μείωση διαθεσιμότητας των επιφανειακών πόρων και αύξηση της χρήσης γεωτρήσεων με αποτέλεσμα την υφαλμύριση των υδάτων.

   Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (https://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SOP07/-) κατά την περίοδο 2000-2022 η άντληση υπόγειων υδάτων αυξήθηκε κατά 80%, από 3.453 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως σε 6.221. Αντίθετα, η χρήση επιφανειακών υδάτων μειώθηκε κατά 40% (3.852 εκατ. κ.μ. το 2022 έναντι 6.471 εκατ. κ.μ. το 2000). Η σημαντική αύξηση στην άντληση υπόγειων υδάτων, πιέζει τα αποθέματα στον υδροφόρο ορίζοντα και οδηγεί σε υφαλμύριση των υδάτων.

   Ενδεικτικό είναι, επίσης, ότι παρά τις αυξημένες βροχοπτώσεις των τελευταίων μηνών τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών της ΔΕΗ βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Τα φράγματα της ΔΕΗ χρησιμοποιούνται τόσο για την παραγωγή ενέργειας όσο και για άρδευση/ύδρευση. Έτσι, η μείωση των αποθεμάτων εγκυμονεί κινδύνους όχι μόνο για την επάρκεια νερού αλλά και για το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.


Πηγή: Λειψυδρία: Εφιάλτης για την Ελλάδα